เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา รัฐบาลทหารเมียนมา ซึ่งก่อรัฐประหารยึดอำนาจจากรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งเมื่อ ก.พ. 2021 ได้ออกมาประกาศว่า ภายในเดือน ส.ค. ปีนี้ จะจัดให้มีการเลือกตั้งรัฐบาลชุดใหม่เพื่อเข้ามาบริหารประเทศตามหลักการของประชาธิปไตย
ล่าสุด รัฐบาลทหารได้ประกาศกฎหมายการเลือกตั้งฉบับใหม่ออกมาแล้ว ซึ่งก็ทำให้หลายฝ่ายขมวดคิ้วไปตาม ๆ กันกับกฎที่เหมือนจะมีนัยบางอย่างซ่อนเร้นเอาไว้ และชวนตั้งคำถามถึงความยุติธรรมและโปร่งใส
เดือด! เกิดเหตุโจมตีเมืองพญาตองซูของเมียนมาใกล้ชายแดนไทย
พบทรัพย์สิน “ลูก มิน อ่อง หล่าย” ในที่พักผู้ต้องหาคดียาเสพติดในไทย
รัฐบาลเมียนมา ประกาศพร้อมเลือกตั้งใหม่ที่เป็นอิสระและยุติธรรม ภายในเดือนส.ค.นี้
กฎหมายใหม่นี้ซึ่งลงนามรับรองโดยผู้นำรัฐบาลทหาร มิน อ่อง หล่าย จะมีผลบังคับใช้แทนที่กฎหมายเลือกตั้งเดิมฉบับปี 2010 โดยมีข้อหนึ่งระบุว่า “ห้ามพรรคและผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ถือว่ามีความเชื่อมโยงกับบุคคลหรือองค์กรที่ถูกกำหนดให้เป็นผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการก่อการร้ายหรือถูกมองว่ากระทำผิดกฎหมาย ลงรับสมัครเลือกตั้ง”
ดูเผิน ๆ เหมือนจะเป็นเรื่องปกติ แต่ปัญหาของกฎหมายข้อนี้คือ ที่ผ่านมานับตั้งแต่รัฐบาลทหารก้าวขึ้นสู่อำนาจ ก็ได้มีการตราหน้าสมาชิกพรรคการเมืองคู่แข่งหลายคนว่ากระทำผิดกฎหมาย หรือมีส่วนเกี่ยวข้องกับการก่อความไม่สงบในประเทศ ซึ่งมีประชาชนจำนวนมากออกมาต่อต้านการยึดอำนาจของกองทัพเมียนมา
ผู้เชี่ยวชาญประเมินว่า 2 ปีที่ผ่านมา รัฐบาลทหารเมียนมาได้บั่นทอนความเข้มเเข็งของพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้ามไปเกือบหมดแล้ว และมีนักการเมืองหลายคนที่กองทัพกล่าวหาว่ากระทำการผิดกฎหมายในเรื่องต่าง ๆ ดังนั้นจึงอาจเข้าข่ายผิดคุณสมบัติตามกฎหมายเลือกตั้งฉบับใหม่
กฎหมายอีกข้อยังระบุด้วยว่า ห้ามมิให้ฝ่ายต่างๆ ยื่นอุทธรณ์คำตัดสินของคณะกรรมการการเลือกตั้งในการลงสมัครรับเลือกตั้ง นั่นหมายความว่า ขอเพียงคณะกรรมการฯ บอกว่า พรรคหรือผู้สมัครคนใดไม่มีคุณสมัติ ก็จะหมดสิทธิ์ลงเลือกตั้งโดยทันทีแบบที่ไม่สามารถโต้แย้งได้เลย
ไม่เพียงเท่านั้น กฎหมายใหม่ยังกำหนดให้พรรคที่ต้องการลงเลือกตั้งจะต้องมีสมาชิกอย่างน้อย 100,000 คนภายใน 3 เดือนหลังจากการลงทะเบียน และต้องมีเงินทุนตั้งต้นอย่างน้อย 100 ล้านจ๊าด (ราว 1.56 ล้านบาท) มากกว่าเดิม 100 เท่า โดยเงินส่วนนี้จะต้องฝากไว้กับธนาคาร Myanma Economic Bank ซึ่งกำกับดูแลโดยรัฐเท่านั้น
กฎหมายใหม่ระบุว่า พรรคการเมืองใด ๆ ที่มีอยู่เดิม จะต้องยื่นขอจดทะเบียนใหม่ภายใน 2 เดือนหลังจากมีการประกาศใช้กฎใหม่ มิฉะนั้นจะถือว่าสถานะพรรคการเมืองเป็นโมฆะโดยอัตโนมัติ และอาจถูกระงับการลงเลือกตั้งเป็นเวลา 3 ปีและอาจถูกสั่งยุบพรรค ฐานไม่ปฏิบัติตามบทบัญญัติของกฎหมายเลือกใหม่
ผู้เชี่ยวชาญคาดว่า ในกระบวนการการเลือกตั้งที่กำลังจะมีขึ้นนี้ หลายอย่างน่าจะอยู่ในความควบคุมของรัฐบาลทหาร และมีความเป็นไปได้สูงว่า ผู้ที่คว้าชัยชนะในศึกเลือกตั้งนี้จะยังคงเป็นคนของกองทัพอยู่
เดิมทีกองทัพเมียนมาเคยให้คำมั่นไว้ว่าจะจัดการเลือกตั้งภายใน 1 ปีหลังก่อการรัฐประหาร แต่ก็เลื่อนมาเรื่อย ๆ จนบอกว่าจะจัดขึ้นภายในเดือน ส.ค. 2023
ณ ปัจจุบัน ตัวเลขประชาชนที่เสียชีวิตจากการออกมาประท้วงต่อต้านการรัฐประหารอยู่ที่เกือบ 3,000 คน โดยส่วนใหญ่เป็นฝีมือทหารในกองทัพ และมีประชาชนอีกหลายพันคนถูกจับกุมในข้อหาก่อการร้าย
เรียบเรียงจาก Al Jazeera
ภาพจาก AFP