ผู้เชี่ยวชาญเผย ถัดจาก “คิม จองอึน” ผู้นำเกาหลีเหนือคนถัดไปคือ “ลูกชาย”

จากกรณีการหายตัวไปของผู้นำสูงสุด เกาหลีเหนือ เป็นเวลาเกือบ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา ทำให้เกิดการคาดการณ์กันในหลายประเด็นทั่วทั้งโลก ไม่ว่าจะเป็น “คิม จองอึนเจ็บหนักจริงหรือไม่” หรือ “ถ้าผู้นำคิมเจ็บหนักหรือเสียชีวิตจริง ๆ ใครจะขึ้นมาเป็นผู้นำ” วันนี้ นิวมีเดีย PPTV HD 36 มีคำตอบ

อัปเดตข่าว สถานการณ์ โควิด-19 ทั่วโลก ล่าสุด 28 เม.ย. 63

อัปเดตข่าว โควิด-19 (COVID-19) ล่าสุด 28 เม.ย. 63

ผู้สื่อข่าวต่อสายถึง รศ.ดร.สิทธิพล เครือรัฐติกาล ผู้อำนวยการสถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา และอาจารย์ประจำวิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เพื่อพูดคุยว่า กรณีที่ผู้นำ เกาหลีเหนือ คิม จองอึน เจ็บป่วยหนักจนไม่สามารถบริหารประเทศได้ หรือเสียชีวิต จะมีอะไรเกิดขึ้นบ้าง

“คิม จองอึน ป่วยหนักจริงหรือ?”

สำหรับประเทศที่มีข้อมูลน้อยโดยเฉพาะประเทศปิดอย่าง เกาหลีเหนือ รศ.ดร.สิทธิพลมองว่า สื่อต่างชาติจะใช้วิธีสังเกตว่า ในช่วงเวลาที่มีงานสำคัญ ผู้นำของประเทศปรากฏตัวออกมาหรือไม่ ใครยืนที่ตำแหน่งลำดับใด แล้วคาดการณ์

สถานการณ์เดียวกันนี้เกิดขึ้นกับ คิม จองอึน ซึ่งขึ้นดำรงตำแหน่งผู้นำสูงสุดมา 9 ปี สื่อต่างชาติมักสังเกตว่ามีขนาดร่างกายใหญ่ขึ้น น้ำหนักน่าจะเพิ่มขึ้น จึงเกิดการคาดการณ์ว่าอาจมีปัญหาด้านสุขภาพ เมื่อผนวกกับการหายตัวไปในวันสำคัญของชาติ คือวันที่ 15 เมษายน ซึ่งเป็นวันเกิดของ คิม อิลซุง ผู้ก่อตั้งประเทศ จึงชวนให้เชื่อได้ว่าเกิดปัญหาสุขภาพ

ผอ.สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษาบอกว่า “ถ้าให้ผมประเมิน ผมว่าป่วยแน่ แต่หนักหรือไม่ ไม่รู้ เนื่องจากวันรำลึกถึงผู้เป็นปู่ (คิม อิลซุง) เป็นงานสำคัญที่ผู้นำควรไป เพราะเป็นงานที่ตอกย้ำว่า คิม จองอึน เป็นผู้สืบทอดความชอบธรรมของผู้ก่อตั้งรัฐ การไม่มาปรากฏในงานแปลว่า “ต้องมีความผิดปกติเกิดขึ้น” ข่าวที่ว่าผู้นำคิมป่วยจึงน่าจะเป็นไปได้เกือบ 100% แต่หนักหรือไม่ ยืนยันไม่ได้”

อย่างไรก็ตาม เมื่อหลายปีก่อน คิม จองอึน ก็เคยหายตัวไปเกือบ 2 เดือน เมื่อปรากฏตัวอีกครั้งพบว่าถือไม้เท้าเดิน เกิดจากการผ่าตัดข้อเข่าข้อเท้า ขณะที่การประโคมข่าวทั่วโลกครั้งนี้เกิดขึ้นหลังผู้นำคิมหายตัวไปเพียง 2 สัปดาห์ จึงไม่น่าบ่งชี้ได้ว่าเขามีอาการบาดเจ็บร้ายแรงหรือเสียชีวิต

รบ.เกาหลีใต้ มั่นใจ “คิม จอง-อึน” ยังมีชีวิตอยู่

“หากผู้นำคิมเจ็บหนักหรือเสียชีวิต คาดว่าใครจะเป็นผู้นำ?”

รศ.ดร.สิทธิพล บอกว่า กรณีที่ ผู้นำเกาหลีเหนือ ไม่สามารถปฏิบัติงานได้ ตามโครงสร้างของ เกาหลีเหนือ คิม จองอึน มีตำแหน่งเป็นประธานพรรคแรงงาน ดังนั้นกรณีที่เขาไม่สามารถทำงานได้ ก็จะเป็นคนที่มีตำแหน่งรองลงมา นั่นคือรองประธานพรรค มีอยู่ 4 คน

แต่ในทางอำนาจจริง ๆ แล้ว ด้วยความที่รองประธานพรรคไม่ได้เป็นเครือญาติตระกูลคิม อาจมีความเป็นไปได้ว่ารองประธานเหล่านั้นอาจไม่ได้เป็นผู้ที่มีอำนาจที่แท้จริง

“คิดว่ายังไงผู้นำจริง ๆ คงไม่พ้นจะเป็นคนในตระกูลคิม แม้ เกาหลีเหนือ จะไม่ได้มีบัญญัติว่าผู้นำต้องเป็นเชื้อสายของ คิม อิลซุง ผู้ก่อตั้งประเทศเท่านั้น แต่ในทางปฏิบัติแล้ว ตลอดระยะเวลาที่ก่อตั้งประเทศมาตั้งแต่ปี 1948 (พ.ศ.2491) ทำให้อาณาจักรนี้กลายเป็นอาณาจักรของตระกูลคิมไปเรียบร้อยแล้ว ดังนั้นการที่จะมีผู้นำคนใหม่ถ้าจะมีความชอบธรรมในอำนาจได้ น่าจะต้องเป็นลูกหลานหรือเชื้อสายของ คิม อิลซุง เท่านั้น” รศ.ดร.สิทธิพลเล่าให้ฟัง

เชื้อสายของ คิม อิลซุง ผู้ก่อตั้งประเทศนั้น ถูกยกให้เป็นสายเลือดที่สูงส่งของ เกาหลีเหนือ ที่ถูกเรียกว่า “สายเลือดเพ็กตู” มีที่มาจากภูเขาเพ็กตู (Paektu Mountain) สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของ เกาหลีเหนือ

สำหรับ คิม โยจอง น้องสาวคิม จองอึน ที่หลายฝ่ายคาดการณ์กันว่าอาจมีโอกาสก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำสูงสุดของ เกาหลีเหนือ นั้น รศ.ดร.สิทธิพลมองว่าเป็นเรื่องที่ “เป็นไปได้ยาก”

กรณี น้องสาวคิม จองอึน อย่าง คิม โยจอง ข้อได้เปรียบคือเธอเป็นสายเลือดของ คิม อิลซุง แต่มีปัญหาคือ ตามธรรมเนียมของ เกาหลีเหนือ มีลักษณะของอาณาจักรชายเป็นใหญ่

“ด้วยความเป็นผู้นำ เป็นบิดาของชาติ ที่ผ่านมามันจึงต้องเป็นผู้ชายเท่านั้นที่สมควรดำรงตำแหน่งผู้นำสูงสุดของประเทศในทัศนะของวัฒนธรรม เกาหลีเหนือ ผู้หญิงอาจจะมีบทบาทสนับสนุน แต่ถ้าจะให้ผู้หญิงเป็นผู้นำหมายเลขหนึ่งอาจจะขัดกับธรรมเนียม ทั้งของ เกาหลีเหนือ เอง และของวัฒนธรรมการเมืองดั้งเดิม ซึ่ง เกาหลีเหนือยังยึดถือค่านิยมชายเป็นใหญ่มากทีเดียว” ผู้เชี่ยวชาญเอเชียตะวันออกศึกษาบอก

ดังนั้นแล้ว สถานะของ คิม โยจอง มากที่สุดอาจเป็นเพียงหนึ่งในคณะทำงาน หรือคณะผู้นำ (Collective Leader) ระหว่างที่ คิม จองอึน ป่วย ทำหน้าที่ร่วมกันประชุมหารือ กำหนดนโยบายของประเทศ

ฉะนั้น ผู้ที่มีความเป็นไปได้สูงสุด่าจะเป็น ผู้นำเกาหลีเหนือ คนถัดไปคือ “ลูกชายของ คิม จองอึน”

“ลูกของ คิม จองอึน ก็ต้องใช้เวลาอย่างน้อย 10 ปี กว่าจะได้ขึ้นมาปกครอง ในระหว่างที่รอทายาทเติบโตนั้น อาจเป็นกลุ่มผู้นำ ผู้สำเร็จราชการ มาทำหน้าที่บริหารประเทศ บริหาร สร้างลัทธิโปรโมตลูก คิม จองอึน แล้วค่อยสถาปนาเป็นผู้นำสูงสุดเมื่อเวลามาถึง”

แต่นอกจากลูกของ คิม จองอึน ที่เป็นเชื้อสายโดยตรงแล้ว คิม อิลซุง ผู้นำรุ่นที่ 1 ยังมีลูกชายหลายคน หนึ่งในนั้นยังมีชีวิตอยู่ชื่อ คิม เปียงอิล อายุ 66 ปี เคยเป็นทูตประจำอยู่ในหลายประเทศในทวีปยุโรป อาจเป็นอีกตัวเลือกที่เป็นไปได้

แต่ทั้งนี้ รศ.ดร.สิทธิพลก็ยังมองว่า ผู้นำสูงสุดในอนาคตน่าจะเป็นลูกชายของ คิม จองอึน มากกว่า เพราะคิม เปียงอิล มีฐานอำนาจอยู่ในประเทศน้อย

เปิดรายชื่อ ใครจะปกครอง “เกาหลีเหนือ” แทน “คิม จองอึน”

“หากสิ้นสุดยุคผู้นำ คิม จองอึน เกาหลีเหนือจะเป็นอย่างไรต่อไป?”

ในกรณที่ คิม จองอึน เสียชีวิตจริง สภาพสังคม เศรษฐกิจ การเมือง ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คาดว่าจะ “มีความเปลี่ยนแปลงน้อยมาก”

เหตุที่เป็นเช่นนั้น ผู้เชี่ยวชาญด้านเอเชียตะวันออกศึกษาบอกว่า “ใน เกาหลีเหนือ คิม อิลซุง ผู้ก่อตั้ง ได้วางแผนการพัฒนาประเทศไว้หมดแล้วทุกด้าน ดังนั้นถ้าผู้นำคนใหม่ไม่ว่าในหรือนอกตระกูลจะลุกมาเปลี่ยนแปลงนโยบาย เขาต้องประเมินค่าคิม อิลซุงใหม่ ซึ่งยาก เพราะคงไม่มีใครกล้าลุกมาบอกว่าบิดาผู้ก่อตั้งประเทศวางแผนพัฒนาไม่ถูก ดังนั้นผู้นำคนใหม่ก็จะดำเนินนโยบายในกรอบเดิมอย่างที่เป็นมาทั้ง 3 รุ่น”

ส่วนความสัมพันธ์กับเกาหลีใต้และสหรัฐอเมริกาที่เพิ่งสร้างขึ้นจนเรียกเสียงฮือฮาไปทั่วโลกเมื่อไม่กี่ปีก่อนนั้น คาดว่าจะเป็นเหมือนเดิม ยังมีความตึงเครียดเป็นระยะ เนื่องจาก เกาหลีเหนือ ไม่ยกเลิกอาวุธนิวเคลียร์ ตั้งแต่รุ่นแรกจนปัจจุบัน เพราะอาวุธนิวเคลียร์เป็นเครื่องมือทางอำนาจ เพื่อให้มั่นใจว่า เกาหลีเหนือ จะมั่นคงปลอดภัย ไม่ถูกชาติอื่นใช้กำลังล้มล้าง

ทางด้านจีนกับรัสเซียเอง ก็มอง เกาหลีเหนือ เป็นกันชนและตัวคานอำนาจกับสหรัฐอเมริกา การที่ เกาหลีเหนือ ยังคงอยู่จะป้องกันไม่ให้อเมริกา ซึ่งมีความสัมพันธ์อันดีกับเกาหลีใต้ มีอำนาจในคาบสมุทรเกาหลี

ส่วนโอกาสในการรวมชาติบนคาบสมุทรเกาหลีนั้น ก็เป็นไปได้ยากเช่นกัน

“เป็นการยากที่ 2 ประเทศจะยินดีรวมเป็นหนึ่งประเทศ แม้จะเปลี่ยนผู้นำ เพราะฝั่งผู้นำ เกาหลีเหนือ ก็ต้องยอมสละอำนาจ ส่วนเกาหลีใต้จะมีภาระหนักทางเศรษฐกิจที่ต้องโอบอุ้ม เกาหลีเหนือ เหมือนเยอรมนีตะวันตก-ตะวันออก เป็นภาระการเงินมาก การรวมชาติจึงเป็นอุดมคติไกล ๆ ที่มีต้นทุนสูง จะยังไม่เกิดขึ้นในระยะอันใกล้แน่ ๆ ส่วนกรณีที่ เกาหลีเหนือ ล่มสลาย เคยพูดกันมา 30 ปี โดยเฉพาะช่วงปี 1993-94 ที่เกิดการอดอยากครั้งใหญ่ ยุคปลาย คิม อิลซุง ต่อ คิม จองอิล แต่สุดท้ายก็มีคนให้ความช่วยเหนือด้านมนุษยธรรม จึงไม่น่าจะเกิดการล่มสลาย”

ส่วนความคืบหน้าล่าสุด สื่อเกาหลีใต้และ เกาหลีเหนือ ต่างออกมาสยบข่าวลือ คิม จองอึน ผู้นำสูงสุดป่วยหนักหลังเข้ารับการผ่าตัด หรืออาจถึงขั้นเสียชีวิต

ดังนั้นความจริงที่เกิดขึ้นในปัจจุบันที่พอจะสรุปได้คือ “การหายตัวไปของ คิม จองอึน เป็นเรื่องผิดปกติ” เท่านั้น ยังไม่อาจสรุปแบบฟันธงได้ว่า ผู้นำคิมป่วยหนัก หรือเสียชีวิต จริงหรือไม่ และการคาดการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นนั้น อาจเป็นเพียงอาการกระต่ายตื่นตูมไปเองของทั้งโลกก็เป็นได้

สื่อเกาหลีเหนือ ตีข่าว “คิม จอง-อึน” ส่งจม. ถึงปธน.แอฟริกาใต้ โต้ข่าวลือเสียชีวิต