เอาปากกามาวง กาปฏิทินไว้เลย สำหรับเทศกาลลอยกระทงประจำปีนี้ตรงกับวันศุกร์ที่ 19 พฤศจิกายน 64 เรียกได้ว่าเป็นปีแรกในรอบ 2 ปี หลังการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่คนไทยจะได้จัดงานรื่นเริงในเทศกาลแห่งสายน้ำทั่วทุกภาคจะคึกคักไปด้วยแสงสี ตระการตาของประเพณีอันงดงาม หลังห่างหายไปนาน
ก่อนหน้านี้ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม อนุมัติให้หน่วยงานสามารถจัดงานประเพณีลอยกระทง ปี2564 เพื่ออนุรักษ์ สืบสานและส่งเสริมประเพณีอันทรงคุณค่า
นายกฯ ไฟเขียวจัดงาน "ลอยกระทง" ปี 64 ภายใต้มาตรการที่กำหนด
7 New Normal ที่อาจได้เห็นในสังคมไทยในวันที่ โควิด-19 หายไป
โดยอาศัยหลัก COVID-Free Setting และ Universal Prevention (การป้องกันการติดเชื้อแบบครอบจักรวาล) โดยกำหนดแนวทางและมาตรการรณรงค์ในการจัดงานประเพณีลอยกระทง ไว้ดังนี้
1. ขอความร่วมมือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมกำหนดมาตรการรักษาความปลอดภัยและบังคับใช้อย่างเคร่งครัด เช่น ห้ามปล่อยโคมลอย งดเล่นดอกไม้ไฟ พลุ ประทัด รณรงค์ลอยกระทงปลอดเหล้า
2. ให้หน่วยงานที่เกี่ยวกับการจราจรทั้งทางบกและทางน้ำ ตรวจสอบความเรียบร้อยของยานพาหนะที่จะใช้รับส่งประชาชนในช่วงประเพณีลอยกระทง
3. ขอความร่วมมือผู้จัดงานและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพิ่มมาตรการป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ของกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงวัฒนธรรม โดยการควบคุมผู้ร่วมงานไม่ให้แออัด สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา กำหนดให้เว้นระยะห่างทางสังคม
สำหรับด้านการเตรียมความพร้อมสถานที่ ให้ทุกสถานที่ต้องมีจุดคัดกรองอุณหภูมิ จุดลงทะเบียน “ไทยชนะ” ก่อนเข้าและออก บริการเจลแอลกอฮอล์ จัดจุดทิ้งขยะที่มีฝาปิดมิดชิด ทำความสะอาดพื้นผิวสัมผัสทั้งก่อนและหลังการจัดงาน ทำความสะอาดห้องสุขาทุก 1-2 ชั่วโมง หากมีการแสดงให้ทำความสะอาดก่อนและหลังการแสดงทุกรอบ
นายกรัฐมนตรี กำชับให้ผู้จัดงานและหน่วยงาน ต้องดำเนินการตามมาตรการกำกับดูแลความปลอดภัย และมาตรการทางสาธารณสุขอย่างเคร่งครัด โดยต้องตรวจความพร้อมก่อนถึงวันงาน 1 สัปดาห์ หากพบว่าไม่มีความพร้อมจะระงับไม่ให้จัดงาน
ย้อนไปดูประเพณีลอยกระทงในแต่ละภูมิภาค เรียกว่าเป็นเทศกาลแห่งสีสันและความรื่นเริง แต่ละปีจะมีการจัดกิจกรรมที่ตระการตาไปด้วยแสงสี
เริ่มกันที่ภาคกลาง ในกรุงเทพมหานคร งานใหญ่ที่อยู่ในความทรงจำของทุกคน คือ งานภูเขาทอง ในรูปแบบงานวัดส่วนใหญ่จะจัดขึ้นก่อนวันลอยกระทง 7-10 วัน อีกหนึ่งงานที่กรุงเก่า พระนครศรีอยุธยา เป็นงานประเพณีลอยกระทงที่อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา
ส่วนภาคเหนือ จ.เชียงใหม่ จะมีงานลอยยี่เป็ง หรือ ปล่อยโคมลอยขึ้นสู่ฟากฟ้า เรียกว่า ลอยโคม หรือ ว่าวลม เป็นประเพณีทำบุญในวันเพ็ญเดือนยี่ จังหวัดสุโขทัย ทุกปีจะมีงาน “เผาเทียนเล่นไฟ” แสดงแสง สี เสียง บอกเล่าตำนานของประเพณี ลอยกระทงอย่างใหญ่ยิ่งใหญ่
สำหรับปีนี้นายวิรุฬ พรรณเทวี ผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย ออกมาเปิดเผยว่า งานประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ วิถีใหม่ ประจำปี 2564 กำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 18-20 พฤศจิกายน 2564 ณ บริเวณอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย อ.เมือง จ.สุโขทัย เพื่ออนุรักษ์ สืบสานประเพณีอันดีงามที่มีเอกลักษณ์ความเป็นเมืองมรดกโลก รวมทั้งเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวของจังหวัดสุโขทัย
โดยเน้นการประดับตกแต่งพื้นที่บริเวณโบราณสถานวัดมหาธาตุ ด้วยไฟ Light Up ฉลองครบรอบ 30 ปี เมืองมรดกโลก พร้อมประดับ “ตะคันดินเผา” ส่องสว่างนับพันดวงบริเวณโบราณสถานภายในสถานที่จัดงานและประดับโคมไฟ กระทงเล็ก กระทงใหญ่ บริเวณท่าน้ำวัดสระศรีเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ร่วมลอยกระทง นักท่องเที่ยวจะได้ถ่ายภาพความประทับใจในพื้นที่โล่งกว้างและไม่แออัด รวมทั้งกิจกรรมการเฉลิมฉลองครบรอบ 2 ปี สุโขทัยเมืองสร้างสรรค์ ด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านของยูเนสโก (UNESCO) และจัดการแสดงพลุไฟภายในงานทุกวันๆ ละ 2 รอบ ซึ่งเป็นการจัดงานภายใต้มาตรการท่องเที่ยววิถีใหม่
ที่สำคัญงดจัดกิจกรรม การแสดงแสงเสียง งานมหรสพ งดการจำหน่ายอาหารภายในบริเวณงาน เพื่อลดความแออัดของพื้นที่ พร้อมกำหนดให้นักท่องเที่ยวต้องลงทะเบียนเข้าเที่ยวชมงานทางออนไลน์ล่วงหน้า
ที่จังหวัดตากมีประเพณีลอยกระทงสาย ในงานประเพณีลอยกระทงสายไหลประทีป 1,000 ดวง เป็นงานประเพณีที่นำหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ภูมิปัญญาชาวบ้าน และงานศิลปวัฒนธรรม มาหล่อหลอมรวมกัน ได้มีการปฏิบัติสืบทอดต่อกันมาเป็นเวลายาวนานหลายชั่วอายุคน ซึ่งจะแตกต่างกับงานประเพณีลอยกระทงของจังหวัดอื่น เพราะส่วนประกอบหลักของกระทงเป็น “กะลามะพร้าว”
ภาคอีสานในอดีตเรียกวันลอยกระทงว่าสิบสองเพ็ง หมายถึงวันเพ็ญเดือนสิบสองโดยมีจังหวัดร้อยเอ็ด ถือเป็นตัวแทนจัดงานลอยกระทงของภาคตะวันออกเฉียงเหนือใช้ชื่อว่า “สมมาน้ำคืนเพ็ง เส็งประทีป” มีการแห่งกระทงประทีป 12 หัวเมือง การประกวดกระทงอนุรักษ์ธรรมชาติ
“แมท – สงกรานต์” เปิดใจมรสุมความรัก เผยผ่านจุดยากลำบาก นางเอกสาวเผยสาเหตุทำไมเลือกคนนี้
ภาคใต้อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา จะมีการจัดงานวันลอยกระทงอย่างยิ่งใหญ่ รวมถึงจังหวัดอื่น ๆ ในแต่ละท้องถิ่นที่จะมีประเพณีลอยกระทงที่แตกต่างกันไป
สำหรับประเพณีลอยกระทงตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทย ถ้าเป็นปฏิทินจันทรคติล้านนาจะตรงกับเดือนยี่ และหากเป็นปฏิทินสุริยคติจะราวเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเดือน 12 นี้เป็นช่วงต้นฤดูหนาว อากาศจึงเย็นสบาย และอยู่ในช่วงฤดูน้ำหลาก มีน้ำขึ้นเต็มฝั่ง และเป็นวันที่พระจันทร์เต็มดวงอีกด้วย
ประเพณีลอยกระทง เชื่อกันว่า สืบต่อกันมายาวนานตั้งแต่สมัยสุโขทัย ในรัชสมัยพ่อขุนรามคำแหง เรียกประเพณีลอยกระทงนี้ว่า "พิธีจองเปรียญ" หรือ "การลอยพระประทีป" และมีหลักฐานจากศิลาจารึกหลักที่ 1 กล่าวถึงงานเผาเทียนเล่นไฟว่าเป็นงานรื่นเริงที่ใหญ่ที่สุดของกรุงสุโขทัย
นอกจากนี้ประเพณีการลอยกระทง น่าจะเป็นคติของชนชาติที่ประกอบกสิกรรม ซึ่งต้องขอบคุณพระแม่คงคา หรือเทพเจ้าแห่งน้ำ อีกทั้งเป็นการแสดงความคารวะขออภัยที่ได้ลงอาบ หรือปล่อยสิ่งปฏิกูลลงน้ำไม่ว่าจะโดยตั้งใจหรือไม่ก็ตาม
“แมท – สงกรานต์” เปิดใจมรสุมความรัก เผยผ่านจุดยากลำบาก นางเอกสาวเผยสาเหตุทำไมเลือกคนนี้
ดังนั้นการลอยกระทงมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ
1. เพื่อขอขมาแก่พระแม่คงคา เพื่อบูชารอยพระพุทธบาทและบูชาเทพเจ้าตามคติความเชื่อ
2. เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมของไทยไว้มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา
3. เพื่อรู้ถึงคุณค่าของน้ำหรือแม่น้ำลำคลอง อันเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิต
